Επιπλοκές κύησης 1ου τριμήνου, Επαπειλούμενη κύηση-αποβολή, εξωμήτριος κύηση, Ναυτία-έμετοι, δυσκοιλιότητα
Συνήθως οι εγκυμοσύνες εξελίσσονται ως φυσιολογικές διαδικασίες χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Παρουσιάζονται μόνο οι ενοχλήσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω σαν μιά προσπάθεια προσαρμογής στην νέα κατάσταση. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που μία εγκυμοσύνη πρέπει να αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερα αυξημένη προσοχή και εντατική παρακολούθηση. Αυτές οι καταστάσεις άλλοτε αναμένονται από την αρχή και άλλοτε εκδηλώνονται με προβλήματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
1. ΕΠΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΗ ΚΎΗΣΗ - ΑΠΟΒΟΛΗ
Ως επαπειλούμενη κύηση ορίζεται η συνύπαρξη κολπικής αιμοραγίας και ζωντανού κυήματος. Είναι ευνόητο ότι η επαπειλούμενη κύηση ενδέχεται να οδηγήσει σε αποβολή. Τα πιθανά αίτια είναι πολλά και κυρίως άγνωστα (ιδιοπαθή) και οι πιθανές θεραπείες πολλές και συχνά εμπειρικές.
Αποβολή είναι η απόρριψη του εμβρύου πριν από τις 24 εβδομάδες. Περίπου το 20% των κυήσεων καταλήγουν σε αποβολή κατά το 1ο τρίμηνο. Συχνά η αποβολή συμβαίνει πριν η γυναίκα αντιληφθεί την εγκυμοσύνη. Κύρια αίτια μπορούν να είναι ανωμαλίες του εμβρύου ασύμβατες με τη ζωή, ανωμαλίες της μήτρας, αιματολογικές ανωμαλίες της εγκύου, μολύνσεις κ.α.. Το πιό κοινό σύμτωμα είναι η αιμορραγία, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις, παύει η ανάπτυξη του εμβρύου χωρίς καμία εμφανή αιμορραγία στη γυναίκα (παλίνδρομος κύηση). Σε περιπτώσεις αιμορραγίας (κόκκινο ή καφέ αίμα) συνιστάται άμεση επικοινωνία με τον ιατρό.
Με το διακολπικό υπερηχογράφημα συνήθως διαπιστώνεται η βιωσιμότητα του εμβρύου. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η εξέταση της βήτα-χοριακής γοναδοτροπίνης και ο επανέλεγχος με υπερηχογράφημα. Εάν το έμβρυο είναι ζωντανό (θετική καρδιακή λειτουργία) τότε η κύηση ονομάζεται επαπειλούμενη, συνιστάται κατάκλιση, χορηγείται φαρμακευτική θεραπεία ανάλογα με την περίπτωση και συνιστάται τακτικός έλεγχος με υπερηχογράφημα. Η περίπτωση επαπειλούμεης κύησης είναι αρκετά συχνή στο 1ο τρίμηνο.
Σε περίπτωση που επιβεβαιωθεί αποβολή, τότε ανάλογα με την περίπτωση συνιστάται είτε συντηρητική είτε φαρμακευτική είτε χειρουργική αντιμετώπιση (θεραπευτική απόξεση).
Μετά από αποβολή συνήθως ακολουθεί διερεύνηση για πιθανή ανεύρεση των αιτίων της. Η έκταση της διερεύνησης των αποβολών εξαρτάται από τα χαρακτηρισταικά του ζευγαριού (π.χ. ηλικία, ιστορικό υπογονιμότητας, ιστορικό αποβολών κ.λπ.) και της αποβολής (π.χ. 1ου τριμήνου, 2ου τριμήνου κλπ).
2. ΕΞΩΜΗΤΡΙΟΣ ΚΥΗΣΗ
Πρόκειται για εμφύτευση του εμβρύου σε «λάθος» θέση, εκτός της ενδομήτριας κοιλότητας. Συνήθως η εμφύτευση γίνεται στη σάλπιγγα, αλλά ενίοτε μπορεί να εμφυτευθεί στο κέρας της μήτρας, στον τράχηλο ή και στην ωοθήκη. Η συχνότητα της εξωμήτριας κύησης αυξάνεται σε γυναίκες με ιστορικό σαλπιγγικής νόσου (σαλπιγγίτιδα, υδροσάλπιγγα κλπ), μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση - σπερματέγχυνση, σε γυναίκες με ιστορικό πυελικής νόσου (ενδομητρίωση, φλεγμονή, περιτονίτιδα, μετά από σκωληκοειδεκτομή, με ιστορικό εξωμητρίου - επεμβάσεων κοιλίας κ.λπ.), σε γυναίκες με υπογονιμότητα κ.λπ.. Συχνά παρουσιάζεται σε γυναίκες χωρίς κανένα επιβαρυντικό παράγοντα.
Με την πρώιμη εξέταση της κύησης την 5η-6η εβδομάδα και τη βελτίωση της τεχνολογίας των υπερήχων, συνήθως η εξωμήτριος κύηση διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο, πριν τη ρήξη και πριν την απειλή για τη ζωή της εγκύου. Η αντιμετώπιση γίνεται με λαπαροσκοπική επέμβαση. Σε περίπτωση παραμελημένης εξωμητρίου κύησης, η διάγνωση γίνεται με τη ρήξη της εξωμητρίου που προκαλεί θορυβώδη υπερεπείγοντα συμπτώματα κολπικής αιμορραγίας σε συνδυασμό με έντονο πόνο κοιλίας και αιμοδυναμική κατάρρευση. Στην περίπτωση αυτή συνήθως απαιτείται άμεση λαπαροτομία (χειρουργική διάνοιξη κοιλίας).
3. ΝΑΥΤΙΑ – ΕΜΕΤΟΙ – ΥΠΕΡΕΜΕΣΗ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ
Ήπιου βαθμού ναυτία και έμετοι είναι συχνοί στις περισσότερες κυήσεις. Τακτικά μικρά γεύματα, λήψη κατάλληλων υγρών και υποστήριξη από το οικογενειακό και ιατρικό περιβάλλον συνήθως αρκούν για την αντιμετώπισή τους.
Επιπλέον, τονίζεται πώς η ναυτία και οι έμετοι φθίνουν καθώς εξελίσσεται η εγκυμοσύνη. Δίδυμη κύηση, υπογονιμότητα και αυξημένο άγχος συνήθως συνοδεύονται από παρουσία ναυτία - εμέτων. Χορήγηση ήπιων αντιεμετικών, κατόπιν συμβουλής του Μαιευτήρα, συνιστάται σε περίπτωση μετρίων – σοβαρών εμέτων που οδηγούν σε αδυναμία λήψης τροφής και υγρών. Σε περίπτωση υπερέμεσης κύησης που αφορά σπάνιες περιπτώσεις (πολλαπλοί καθημερινοί έμετοι, αφυδάτωση, απώλεια βάρους εγκύου κ.λπ.) συνιστάται ενδονοσοκομειακή νοσηλεία για ολοκληρωμένη διάγνωση και θεραπεία.
4. ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ
Η εγκυμοσύνη συχνά συνοδεύεται από δυσκοιλιότητα. Η δυσκοιλιότητα της κύησης οφείλεται σε ορμονικούς και μηχανικούς λόγους καθώς και στη συνολική ελάττωση της δραστηριότητας της εγκύου, ιδίως κατά το 3ο τρίμηνο. Συνιστάται σωστή διατροφή (φρούτα, λαχανικά κ.λπ.), λήψη άφθονων υγρών (κατά προτίμηση νερού) και διατήρηση ήπιας σωματικής άσκησης καθ’όλη τη διάρκεια της κύησης. Σε περίπτωση που μετά από τα μέτρα αυτά το πρόβλημα επιμένει συνιστάται η λήψη ήπιων υπακτικών κατόπιν συμβουλής του Μαιευτήρα. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει κένωση για 2-3 μέρες παρά τη θεραπεία συνιστάται να χορηγηθούν 1-2 υπόθετα Γλυκερίνης ή και κλύσμα (ένεμα).
Τονίζεται ότι οι φυτικές ίνες έχουν ευεργετική επίδραση σε άδειο έντερο, ενώ αντίθετα αυξάνουν τη δυσκοιλιότητα εάν το έντερο είναι ήδη γεμάτο. Επιπλέον, σε γυναίκες με προδιάθεση για δυσκοιλιότητα, συνιστάται η προληπτική χορήγηση ήπιων υπακτικών από την αρχή της εγκυμοσύνης.
